blog
Wszystko o żurawinie
Żurawina najlepiej znana jest ze swojego korzystnego wpływu na układ moczowy. Za sprawą właściwości przeciwzapalnych i antybakteryjnych doskonale sprawdza się przy takich dolegliwościach jak zapalenie pęcherza moczowego czy choroba wrzodowa żołądka. Owoce żurawiny są smacznym dodatkiem do dań i samodzielną przekąską. Można też wprowadzić je do swojej diety pod innymi postaciami: jako sok, przecier czy herbatę. Co warto wiedzieć na temat żurawiny i jej właściwości?
SPIS TREŚCI:
Rodzaje żurawiny
Żurawina jest wiecznie zieloną krzewinką, należącą do rodziny wrzosowatych. Występuje głównie na półkuli północnej, na obszarach wilgotnych i bagnistych. Kwitnie od czerwca do lipca, a owocuje około 3 miesiące później. Najpopularniejsze rodzaje żurawiny to:
- żurawina błotna – wykorzystywana jako roślina ozdobna, stosowana w kuchni i ziołolecznictwie,
- żurawina wielkoowocowa – stosowana w kuchni i medycynie naturalnej.
Żurawina od wieków doceniana jest zarówno w medycynie ludowej, jak i w kuchni. Co ciekawe, tylko niewielka część jej upraw trafia do sprzedaży jako żurawina świeża. Większość owoców przetwarzana jest w przemyśle spożywczym na soki, konfitury czy sosy.
Co zawiera żurawina?
Żurawina to owoc bogaty przede wszystkim w witaminy i minerały. W jej składzie można znaleźć spore ilości witaminy C, A, E, B1 i B2, a także potas, żelazo, fosfor i magnez. Żurawina dostarcza organizmowi dużej dawki błonnika i antyoksydantów, w tym luteiny, garbników, antocyjanów, kwasów fenolowych czy flawonoidów. Dzięki nim działa przeciwmiażdżycowo, antynowotworowo i przeciwstarzeniowo, ponieważ antyoksydanty neutralizują wolne rodniki odpowiedzialne za proces uszkadzania błon komórkowych. Aby skorzystać z prozdrowotnych właściwości tego owocu, na co dzień warto sięgać przede wszystkim po żurawinę świeżą oraz słodszą w smaku i łatwiejszą w przechowywaniu żurawinę suszoną. Inne produkty, takie jak batony z dodatkiem żurawiny czy żurawinę w czekoladzie, lepiej traktować natomiast jako słodką przekąskę, spożywaną jedynie od czasu do czasu.
Jakie właściwości ma żurawina?
Jak zostało wspomniane, żurawina wpływa korzystnie przede wszystkim na pracę układu moczowego. Ponieważ działa moczopędnie, jest pomocna przy zapaleniu cewki moczowej czy pęcherza moczowego. Hamuje w szczególności rozwój bakterii E.coli, które są odpowiedzialne za większość infekcji dróg moczowych. Dzięki zawartym w żurawinie garbnikom oraz proantocyjanidynom owoc utrudnia przyleganie drobnoustrojów chorobotwórczych do błon śluzowych. To sprawia natomiast, że bakterie nie mogą się namnażać. Żurawina jest pomocna także przy leczeniu grypy i przeziębienia. Działa odkażająco na jamę ustną i gardło. Wspiera więc leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Regularne spożywanie tego owocu pomaga również zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób serca. Obecne w żurawinie flawonoidy wzmacniają bowiem naczynia krwionośnie, zapobiegają tworzeniu się zakrzepów i wspierają profilaktykę miażdżycy. Owoc wykorzystywany jest także w leczeniu choroby wrzodowej żołądka spowodowanej zakażeniem bakterią Helicobacter pylori. Wspiera inne formy leczenia na takiej samej zasadzie, jak w przypadku infekcji dróg moczowych, zapobiegając przywieraniu drobnoustrojów do błony śluzowej.
Żurawina to owoc bogaty przede wszystkim w witaminy i minerały. W jej składzie można znaleźć spore ilości witaminy C, A, E, B1 i B2, a także potas, żelazo, fosfor i magnez.
Czy żurawina jest zdrowa?
Żurawina ma duży potencjał prozdrowotny. Z owoców produkowane są suplementy diety i żywność funkcjonalna. Żurawinę wykorzystuje się nie tylko w kuchni, ale także w fitoterapii. Jej korzystne właściwości wynikają z zawartości takich związków chemicznych, jak kwasy organiczne, witaminy, minerały czy związki fenolowe. Za najważniejsze właściwości – działanie antybakteryjne – żurawiny odpowiada natomiast związek laktonowy, dzięki któremu owoc wspiera leczenie pęcherza moczowego. Swój ciemnoczerwony kolor żurawina zawdzięcza natomiast polifenolom i antocyjanom. Substancje te sprawiają również, że żurawina zapobiega rozwojowi chorób układu sercowo-naczyniowego i ma właściwości przeciwnowotworowe. Z kolei kwercytyna i kemferol obecne w dojrzałych owocach nadają żurawinie właściwości przeciwalergicznych, przeciwzapalnych i przeciwgrzybiczych. Za antynowotworowe działanie owoców odpowiadają także lotne związki terpenowe, występujące w powłoce woskowej żurawiny.
Kiedy warto sięgać po żurawinę?
Na co pomaga żurawina? Owoc najczęściej polecany jest na infekcje układu moczowego. Właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwwirusowe żurawiny znajdują jednak szersze zastosowanie. Istotny jest także kwaśny odczyn owoców, pomocny przy leczeniu chorób wywołanych przez drobnoustroje. W skrócie można powiedzieć, że spożywanie żurawiny powinno okazać się pomocne przy leczeniu:
- chorób wątroby,
- chorób nerek,
- infekcji wirusowych i bakteryjnych górnych dróg oddechowych,
- stanów zapalnych pęcherza moczowego,
- chorób alergicznych,
- chorób nowotworowych,
- problemów jelitowych.
Jak żurawina pomaga na zapalenie pęcherza moczowego?
Większe spożycie żurawiny i produktów na bazie tego owocu zalecane jest zwłaszcza przy stwierdzeniu zapalenia pęcherza moczowego, co objawia się między innymi:
- stałym parciem na pęcherz,
- bólem i pieczeniem podczas oddawania moczu,
- stanem podgorączkowym,
- bólem podbrzusza,
- zwiększoną częstotliwością oddawania moczu.
Zapalenie pęcherza moczowego spowodowane jest zakażeniem bakterią E.coli, dlatego naturalne leczenie żurawiną może okazać się pomocne na wczesnym etapie rozwoju infekcji lub jako wsparcie leczenia farmakologicznego. Żurawina pomaga szybciej pozbyć się infekcji, ponieważ:
- ma kwaśne pH, czym wspiera ochronę antybakteryjną poprzez zakwaszenie moczu,
- zawiera witaminę C, która działa przeciwdrobnoustrojowo,
- ułatwia wydalanie moczu, przyspieszając proces usuwania bakterii z przewodu moczowego,
- zawiera antocyjany o działaniu antyseptycznym.
Żurawinę można nie tylko jeść, ale również pić – i to nie tylko pod postacią soku 100%. W sklepach dostępne są również herbaty owocowe z dodatkiem suszonej żurawiny.
Czy żurawina jest kaloryczna?
Świeże owoce żurawiny są niskokaloryczne – zawierają niewielką ilość naturalnych cukrów, z czego wynika też ich cierpki smak. Jedząc 100 g świeżych owoców, można dostarczyć organizmowi jedynie 46 kcal. Tymczasem żurawina suszona zawiera już około 340 kcal w każdych 100 g produktu. Z czego wynika ta różnica? Suszenie owoców usuwa z nich wodę, która nie zawiera kalorii, a jednocześnie zwiększa objętość produktu. Usunięcie wody prowadzi również do zagęszczenia pozostałych składników, co oznacza, że suszonej żurawiny można zjeść mniej, jednocześnie dostarczając organizmowi większej dawki witamin, minerałów czy błonnika. Co ważne, suszona żurawina bardzo często zawiera także dodatek cukru, który poprawia smak tego cierpkiego owocu. Z tego względu wybierając żurawinę w tej postaci, warto sięgnąć po produkt wysokiej jakości, na przykład po ekologiczną żurawinę z cukrem trzcinowym, który pełni też rolę naturalnego konserwantu.
Jak spożywać żurawinę?
Aby zauważyć i odczuć pozytywny wpływ żurawiny na funkcjonowanie organizmu, należy spożywać ją codziennie w ilości od 100 do 300 g (owoce świeże) lub w ilości około 7,5 g (owoce suszone). Można również sięgnąć po inną wygodą formę, jaką jest 100% sok z żurawiny, pijąc go w ilości od 60 do 150 ml każdego dnia przez około dwa tygodnie. Warto podkreślić jednak, że nie każdemu odpowiadać będzie naturalny smak tego owocu, dlatego pod uwagę można wziąć również inne przetwory, które pozwolą wprowadzić żurawinę do codziennej diety. Najlepszym przykładem takiego produktu jest chociażby ketchup z żurawiny, który znajduje takie samo zastosowanie jak ketchup pomidorowy i konfitura żurawinowa do mięs. Można stosować go jako dodatek do deserów i dań wytrawnych. Przetwory z żurawiną pasują do wędlin, mięs i serów, a także do naleśników, wypieków, tortów, owsianki i wielu innych słodkich posiłków.
Czy można pić żurawinę?
Żurawinę można nie tylko jeść, ale również pić – i to nie tylko pod postacią soku 100%. W sklepach dostępne są również herbaty owocowe z dodatkiem suszonej żurawiny. Doskonale sprawdzą się one w okresie przeziębienia i grypy, odpowiednio nawadniając organizm, a także wspierając go w walce z infekcjami górnych dróg oddechowych. Można przygotowywać z nich także orzeźwiające herbaty na zimno, które pozwolą uzupełnić niedobór witamin i minerałów. Poza suszem do parzenia, z żurawiny produkuje się także przeciery, stanowiące doskonały dodatek do herbat, napojów, koktajli i drinków. Płynne, przetarte owoce, na przykład żurawina z pigwą doskonale równoważą słodki i kwaśny smak, stanowiąc idealną polewę do deserów, takich jak lody, gofry czy naleśniki.
Kto nie powinien jeść żurawiny?
Żurawina jest bezpiecznym owocem i często zaleca się spożywać ją regularnie zwłaszcza osobom podatnym na infekcje dróg moczowych. W niektórych przypadkach należy jednak ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spożycia żurawiny. Dotyczy to przede wszystkim pacjentów przyjmujących warfarynę – leki przeciwzakrzepowe – oraz osób chorych na kamicę nerkową. Żurawina jest bowiem źródłem szczawianów. Owoce osłabiają także przyswajanie wapnia, dlatego nie należy spożywać ich w dużej ilości w przypadku niedoborów tego składnika mineralnego.