Wszystko o konfiturach

Konfitury to rodzaj przetworów, dzięki którym można cieszyć się smakiem oraz właściwościami prozdrowotnymi różnych owoców przez cały rok – nie tylko w sezonie. Produkty tego typu da się przygotować samodzielnie, a także nabyć w sklepie. Do wyboru mamy jednak nie tylko konfitury, ale również dżemy czy marmolady. Co je różni? Dlaczego warto sięgać po konfitury i które z nich mogą okazać się szczególnie korzystne dla zdrowia?

SPIS TREŚCI:

1. Konfitury, dżemy i marmolady – co je różni?
2. Czy warto jeść konfitury?
3. Jak wykorzystać konfitury w kuchni?
4. Jakie konfitury wybrać?

Konfitury, dżemy i marmolady – co je różni?

Zarówno konfitury, jak i dżemy czy marmolady to przetwory owocowe o słodkim lub słodko-kwaśnym smaku. Każdy z tych produktów ma też podobne zastosowanie – doskonale smakuje w deserach, na kanapkach, a nierzadko również w towarzystwie mięs i wędlin. Jaka jest więc różnica między konfiturą, dżemem i marmoladą? Konfitury można przygotowywać z różnych owoców, takich jak jagody, żurawina, malina czy pomarańcza. Na uwagę zasługują także mniej typowe produkty, na przykład konfitura z płatków róży czy konfitura z czerwonej cebuli. Jeśli zaś chodzi o dżemy, to najpopularniejsze są te z truskawek, wiśni, brzoskwiń czy porzeczek. Konfitura i dżem mogą zostać przygotowane z takich samych składników bazowych, jednak ich konsystencja i smak pozostaną różne. Wynika to między innymi z:

• różnicy w sposobie przygotowania produktu,
• różnicy w ilości zastosowanych do produkcji owoców,
• różnicy w zakresie zawartości cukru w produkcie gotowym.

Co do zasady, konfitury produkuje się z całych owoców lub z ich kawałków. Gotowy wyrób nie powinien zawierać mniej niż 50 g owoców na 100 g przetworu. Oznacza to, że do przygotowania konfitur wykorzystuje się owoce słodkie (zawierające co najmniej 60% naturalnych cukrów) i starannie wyselekcjonowane – dojrzałe, nieuszkodzone. Jedyną substancją konserwującą i zagęszczającą produkt w konfiturze jest cukier. Owoce na konfitury gotuje się (wielokrotnie) w przygotowanym wcześniej syropie cukrowym, co pozwala zachować ich strukturę – wyczuwalne kawałki lub całe owoce, które nie rozpadają się na jednolitą masę.

Dżem powstaje z kolei z owoców, cukru i substancji żelujących – choć te również mogą zostać zastąpione samym cukrem. W przypadku takiego produktu minimalna zawartość owoców określana jest na poziomie 35 g na 100 g przetworu. W związku z tym dżemy zawierają standardowo większą ilość cukru. Inaczej wygląda też proces ich przygotowania, gdyż rozpoczyna się on od gotowania owoców do momentu puszczenia przez nie soku – dopiero na tym etapie łączy się je z cukrem.

Przetworem owocowym jest również marmolada. Produkt powstaje z około 80 g (lub więcej) owoców na każde 100 g wyrobu gotowego. Jego charakterystyczną cechą jest gładkość – brak wyczuwalnych kawałków owoców, które przed gotowaniem z cukrem są przecierane.

Czy warto jeść konfitury?

Przetwory owocowe pozwalają przechowywać owoce sezonowe przez wiele miesięcy, a dzięki temu dają możliwość cieszenia się ich smakiem również poza sezonem. W dobrej jakości produktach tego typu nie ma żadnych sztucznych dodatków, a jedynym konserwantem jest cukier. Poszukując jak najzdrowszych przetworów, warto sięgać po te przygotowane z ekologicznych owoców, z dodatkiem wysokiej jakości cukru, na przykład trzcinowego, który nie stanowi jedynie źródła tak zwanych pustych kalorii. Cukier trzcinowy zawiera bowiem liczne minerały i witaminy, jak chociażby witaminy z gruby B, żelazo, potas, wapń czy magnez. Jeśli zaś chodzi o owoce to – zależnie od ich rodzaju – w składzie takich produktów można znaleźć nie tylko różne witaminy i minerały, ale również błonnik i polifenole (antyoksydanty). Błonnik pokarmowy daje uczucie sytości, usprawnia metabolizm i przemianę materii, a także reguluje pracę jelit. Z kolei polifenole działają ochronnie, neutralizując wolne rodniki odpowiedzialne między innymi za proces starzenia się komórek, rozwój nowotworów czy występowanie chorób cywilizacyjnych.

Jak wykorzystać konfitury w kuchni?

Jedząc konfitury w okresie od później jesieni do późnej wiosny, można zadbać o dostarczenie swojemu organizmowi cennych składników odżywczych. Przetwory stanowią przy tym wygodną formę spożycia owoców – są łatwe w przechowywaniu i gotowe do podania. Stanowią bardzo dobry zamiennik dla słodkich przekąsek. Mogą być dodawane nie tylko do deserów, ale również do dań wytrawnych. Najczęściej konfitury serwuje się do:

• ciast, ciastek, tortów, wafli,
• naleśników,
• gofrów,
• tostów/grzanek (na słodko),
• kanapek.

Z kolei w potrawach wytrawnych konfitury towarzyszą z reguły mięsom, wędlinom i pasztetom przygotowanym z drobiu, wieprzowiny i wołowiny, a także serom, zwłaszcza wędzonym. Można doprawiać nimi sosy, dipy czy marynaty, stosować je do grillowania, pieczenia i duszenia, a także podawać dopiero na talerzu, jako dodatek obiadowy. Konfitura doskonale łączy się między innymi z klopsikami, duszonym schabem czy kotletami drobiowymi.

Jakie konfitury wybrać?

Jak zostało wspomniane, konfitury przygotowuje się z różnych owoców, choć nie tylko. Na rynku dostępne są też konfitury różane (z płatków róży) oraz konfitury z warzywne – na bazie cebuli. Samodzielne przygotowanie konfitury domowej jest możliwe, ale bardzo pracochłonne, dlatego w większości przypadków zupełnie nieopłacalne. Wybierając konfiturę ze sklepu, warto jednak zwrócić uwagę na jej skład, czyli jakość i ilość wykorzystanych produktów bazowych – owoców oraz cukru. Im więcej owoców w każdych 100 g przetworu, tym lepiej. Należy mieć przy tym na uwadze, że bardziej kwaśne owoce – na przykład żurawina czy porzeczka – mogą potrzebować większej ilości cukru niż owoce słodkie.

Konfitury, których warto spróbować, to między innymi:

• konfitura z borówki brusznicy –  produkt wspiera pracę układu moczowego i trawiennego. Jest pomocny przy zapaleniu nerek, kamicy nerkowej i zapaleniu pęcherza, a swoje działanie zawdzięcza zawartości arbutyny – substancji o działaniu odkażającym i moczopędnym. Borówka brusznica jest też źródłem garbników, które działają ściągająco na błony śluzowe układu pokarmowego. Konfitura wpływa korzystnie na florę bakteryjną jelit. Przeciwdziała wrzodom żołądka. Pomaga w walce z otyłością, stymulując pracę trzustki, hamując aktywność lipazy i zmniejszając trawienie tłuszczów.
• konfitura z jagód (borówki czernicy) – dostarcza organizmowi witamin, kwasów organicznych i flawonoidów. Pomaga przy problemach ze wzrokiem. Poprawia mikrokrążenie, dzięki czemu wspiera leczenie żylaków. Obniża również poziom cholesterolu we krwi. Konfitura jagodowa może zapobiegać także nawrotom infekcji pęcherza moczowego.
• konfitura z cebuli – zawiera liczne witaminy i minerały, a także antyoksydanty, które chronią organizm przed rozwojem nowotworów. Pełni rolę naturalnego antybiotyku, wzmacniając system odpornościowy. Cebula usprawnia przemianę materii i obniża poziom cholesterolu we krwi za sprawą zawartego w niej błonnika. Jest też produktem, który rozrzedza krew, zapobiegając powstawaniu zakrzepów.
• konfitura z płatków róży – jest nie tylko pyszna i aromatyczna, ale również bogata w cenne dla zdrowia substancje, jak terpeny, antocyjany, flawonoidy czy olejki eteryczne. Spożywanie konfitury różanej pozwala wzmocnić i uszczelnić naczynia krwionośne, zapobiegając żylakom, obniżając ryzyko rozwoju miażdżycy i zawału serca. Płatki róży pobudzają również proces powstawania nowych komórek nerwowych, a tym samym poprawiają pamięć i zdolność uczenia się. Różana konfitura ma właściwości przeciwzapalne, przeciwalergiczne, antyoksydacyjne. Hamuje też wzrost niektórych bakterii.
• konfitura z malin – to kolejny produkt, który może wzmocnić odporność organizmu przed sezonem chorobowym. Maliny są bogate w witaminy, w tym zwłaszcza w witaminę C. Zawierają także minerały i błonnik, a do tego są niskokaloryczne. Wpływają pozytywnie na pracę układu pokarmowego i obniżają ciśnienie krwi.
• konfitura z moreli – jest polecana osobom cierpiącym na anemię, sportowcom, a także pacjentom z problemami trawiennymi. Morele polepszają pracę układu pokarmowego i wpływają korzystnie na ciśnienie krwi. Zawierają przeciwutleniacze, które chronią wzrok i skórę przed promieniowaniem słonecznym. Wykazują również właściwości antynowotworowe.

Warto pamiętać, że choć konfitury są słodkie i zawierają dodatek cukru, nie należy wykreślać ich ze swojej diety, lecz spożywać z rozwagą. Najlepiej zastąpić nimi inne słodkie produkty w diecie, aby połączyć chęć sięgnięcia po przekąskę z troską o zdrowie i dobre samopoczucie.