Czarnuszka to przyprawa o specyficznym smaku i wyjątkowych właściwościach. W kuchni można stosować ją zarówno pod postacią nasion (ziaren), jak i pod postacią oleju tłoczonego na zimno. Warto pamiętać przy tym, że swoje właściwości prozdrowotne olej z czarnuszki zimnotłoczony zachowuje wyłącznie wtedy, kiedy jest spożywany bez obróbki cieplnej.
SPIS TREŚCI:
- Dlaczego warto stosować czarnuszkę w kuchni?
- Jak wykorzystać w kuchni nasiona i olej z czarnuszki?
- Domowy twarożek z czarnuszką
- Chleb drożdżowy z czarnuszką
- Lekka sałatka z czarnuszką
- Żelki z olejem z czarnuszki
Dlaczego warto stosować czarnuszkę w kuchni?
Przepisy z czarnuszką nie są popularne w polskiej kuchni, ale coraz więcej osób świadomie sięga zarówno po nasiona, jak i po olej z tej rośliny. Ma to związek z jej właściwościami, często wykorzystywanymi w ziołolecznictwie. Czarnuszka:
- ma działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, antyalergiczne,
- działa rozkurczowo i moczopędnie,
- zwalcza pierwsze objawy przeziębienia,
- wspomaga leczenie atopowego zapalenia skóry oraz trądziku,
- wzmacnia organizm,
- obniża poziom cholesterolu,
- wspiera leczenie zapalenia zatok,
- wspiera leczenie infekcji dolnych dróg oddechowych.
Jeśli chodzi o działanie prozdrowotne, nie ma większego znaczenia, czy spożywane są nasiona, czy olej z nasion czarnuszki – w obu przypadkach roślina dostarczy organizmowi wartościowych substancji bioaktywnych. Warto wspomnieć przy tym, że czarnuszka wyróżnia się bardzo charakterystycznym smakiem. Większość osób określa jej walory jako coś pośredniego między smakiem pieprzu czarnego oraz maku. Czarnuszka jest więc lekko gorzka i pikantna, dlatego jako przyprawa doskonale podkreśla smak różnych potraw.
Jak wykorzystać w kuchni nasiona i olej z czarnuszki?
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno można spożywać bezpośrednio na łyżce w ilości około 2 do 3 dziennie. Produkt wolno również – bez utraty właściwości prozdrowotnych – dodawać do dań i przekąsek spożywanych na zimno, czyli na przykład do past kanapkowych, do kanapek, do surówek, do koktajli. Jeśli chodzi o czarnuszkę w postaci ziaren, te można wykorzystywać w całości oraz w postaci zmielonej. Świetnie sprawdzają się one jako przyprawa do serów, sałatek i surówek, a także jako posypka na chleb i kanapki. Czarnuszkę zamiast pieprzu można dodawać do mięs, duszonych i kiszonych warzyw, a także do zup i sosów.
Domowy twarożek z czarnuszką
Pierwszy godny wypróbowania przepis to receptura na domowy twarożek z nasionami czarnuszki. Do przygotowania twarogu potrzebne będą:
- 1 i 1/2 litra mleka 3,2% (niepasteryzowanego),
- 1/2 litra maślanki,
- 4 łyżki soku z cytryny,
- czarnuszka około jednej czubatej łyżki.
Na początek czarnuszkę należy uprażyć na patelni i odstawić do ostygnięcia. Następnie mleko w garnku wystarczy podgrzać do osiągnięcia temperatury około 80 stopni – na powierzchni płynu pojawią się wtedy bąbelki. Kiedy mleko będzie gorące, należy zdjąć je z gazu. Maślankę trzeba energicznie wymieszać z sokiem z cytryny i stopniowo dodawać do ciepłego mleka, ciągle mieszając. Całą miksturę należy ponownie ustawić na gazie (minimalna moc) i podgrzewać do całkowitego ścięcia się białka. Po kilku minutach mleko z sokiem cytrynowym i maślanką można odstawić do przestudzenia. Następnie całą mieszankę należy przelać przez durszlak wyłożony gazą. Kiedy płyn odcieknie, wystarczy odcisnąć nadmiar serwatki i wymieszać twarożek z czarnuszką. Gdy całość przestygnie, należy wstawić twaróg do lodówki na kilka godzin. Gotowy ser biały można podawać też odrobiną oleju z czarnuszki na pieczywie.
Chleb drożdżowy z czarnuszką
Chleb na drożdżach to doskonały pomysł na początek przygody z pieczeniem własnego pieczywa. Przepis na domowy chleb z czarnuszką jest prosty w wykonaniu, a jednocześnie efektowny i zaskakujący pod względem smaku i aromatu właśnie za sprawą czarnych nasion. Do przygotowania chleba potrzebne będą:
- 460 g mąki chlebowej
- 315 ml letniej wody
- 10g suchych drożdży
- 1 łyżka oliwy lub oleju
- 12 g soli
- ok. 10 g czarnuszki
Na początek z wody, mąki i drożdży należy przygotować zaczyn. Najlepiej wymieszać składniki – w ilości odpowiednio: 230 ml, 230 g oraz 3 g – wieczorem i pozostawić je pod przykryciem na całą noc. Rano na powierzchni zaczynu powinny być widoczne bąbelki powietrza. Do tak przygotowanej mikstury należy dodać pozostałą część składników i wszystko dokładnie wymieszać – nie mikserem, lecz na przykład drewnianą łyżką. Ciasto jest gotowe, kiedy ma sprężystą konsystencję – powolnie spływa z łyżki. Należy wtedy pozostawić je na około 30 minut do wyrośnięcia. Kiedy chleb wyrasta, formę o wymiarach 25×10 cm można wyłożyć papierem do pieczenia. Po upływie pół godziny ciasto wystarczy jedynie zamieszać i przełożyć do formy. Wierzch można posypać czarnuszką, która zapiecze się na skórce i nada jej aromatu. W tym momencie chleb należy odstawić do ponownego wyrastania na około 90 minut. Po tym czasie można rozgrzać piekarnik do 220 stopni i piec przez około 40 do 50 minut. Takie domowe pieczywo warto podawać z samodzielnie przygotowaną pastą kanapkową.
Lekka sałatka z czarnuszką
Czarnuszka świetnie podkreśla, ale też dodaje smaku różnym potrawom. Bardzo dobrze komponuje się nie tylko z pieczywem i nabiałem, ale również z warzywami, których często brakuje w diecie wielu osób. Dodając do nich czarnuszkę można zadbać jednak o wyrazistość smaku i atrakcyjniejszy wygląd prostej sałatki. Do przygotowania jej w takiej wersji potrzebne będą:
- 1 kapusta pekińska
- pół puszki kukurydzy
- 200 g pieczarek
- szczypior (pęczek)
- ok. 10 pomidorków koktajlowych
- 2 ząbki czosnku
- 1 mały jogurt naturalny
- 2 łyżki majonezu
- sól, pieprz
- 1 łyżka oleju lub masła
- 1/2 łyżki czarnuszki
Kapustę należy pokroić i dodać do miski z odsączoną z zalewy kukurydzą. Pomidorki po umyciu wystarczy pokroić na połówki lub ćwiartki. Następnie należy przystąpić do mycia, krojenia i przesmażania pieczarek – warto przyprawić je pieprzem i solą. Kiedy pieczarki przestygną, można dodać je do sałatki. Całość należy dobrze wymieszać. Na koniec trzeba przygotować jeszcze sos do warzyw i grzybów. W miseczce wystarczy połączyć ze sobą jogurt, majonez, czarnuszkę oraz czosnek przeciśnięty przez praskę. Po wymieszaniu sosu z warzywami sałatka jest gotowa do podania.
Żelki z olejem z czarnuszki
Olej z czarnuszki jest bardzo zdrowy, zwłaszcza dla dzieci. Jednak ze względu na jego wyrazisty smak trudno przekonać najmłodszych do spożywania tego produktu. Rozwiązaniem może okazać się przygotowanie niebanalnego deseru. Do żelków z olejem z czarnuszki potrzebne będą:
- syrop z maliny ok. 25 ml
- syrop z jagody kamczackiej ok. 25 ml
- 2 łyżeczki agaru
- 4 łyżeczki erytrytolu
- połowa cytryny
- olej z czarnuszki ok. 4 łyżek
Podane proporcje mieszanki na żelki są orientacyjne – można zmniejszyć ilość dodanych płynów, a wtedy żelki będą twardsze, nie należy jednak ich zwiększać, ponieważ wtedy żelki odpowiednio nie stężeją.
Przygotowanie żelków rozpoczyna się od podgrzania w rondelku 20 ml wymieszanych ze sobą syropów owocowych z dodatkiem agaru, erytrytolu i soku z cytryny. Składniki należy mieszać aż do zagotowania. Następnie, kiedy mikstura ostygnie, trzeba dodać do niej pozostałą część soku i olej z czarnuszki (nie wolno dodawać go do gorącego płynu!). Po dokładnym wymieszaniu płyn można przełożyć do silikonowych foremek, np. w kształcie misiów. W takiej formie dzieci chętniej spróbują deseru. Żelki powinny stężeć po około 30 minutach – można umieścić je w lodówce.