Dla dużego grona osób święta to czas spędzony z rodziną przy bogato zastawionym stole. Podczas Wigilii nie może zabraknąć na nim barszczu z uszkami, pierogów czy postnych sałatek. To właśnie tych ostatnich często przygotuje się jednak zbyt dużo. Z tego względu w tym roku warto pomyśleć o tym, jak uniknąć marnowania żywności i zaproponować rodzinie kilka nowych, zdrowszych wersji sałatek, które nie tylko świetnie smakują, ale również pomagają wprowadzić do świątecznego menu wartościowe składniki odżywcze.
Z czego przygotować zdrowe sałatki na święta?
Sałatki goszczące na świątecznym stole to często główne źródło warzyw i owoców w jadłospisie, który w okresie Bożego Narodzenia znacząco odbiega od normy. Z pewnością nie należy więc rezygnować z ich przygotowywania. Warto zadbać natomiast, aby sałatki były nieco lżejsze lub przygotować je w korzystniejszy dla zdrowia i dobrego samopoczucia sposób. Każda sałatka powinna składać się z warzyw, które mogą być zarówno świeże, jak i kiszone lub konserwowe. W sałatce nierzadko pojawiają się także owoce, jednak warto zadbać przy tym, by były to owoce świeże lub suszone, nie ze słodkiej zalewy. Jeśli sałatka ma stanowić samodzielną przekąskę, można uwzględnić w niej także odpowiednio dobrane źródło białka, na przykład chude mięso drobiowe (gotowane, grillowane, pieczone), ryby (wędzone, gotowane na parze, pieczone, z zalewy), bądź ser – jednak niekoniecznie żółty, jeśli danie ma mieć obniżoną kaloryczność.
Ponieważ część witamin dla prawidłowej wchłanialności potrzebuje źródła tłuszczu, w sałatce powinien pojawić się sos czy dressing. Najczęściej rolę źródła tłuszczu w takiej potrawie pełni jednak majonez, podkreślający równocześnie smak wybranych warzyw. Aby taki dodatek do sałatki nie stanowił jedynie składnika podwyższającego kaloryczność posiłku, warto przygotować go samodzielnie z wysokiej jakości oleju. Najbardziej neutralny w smaku będzie olej rzepakowy lub słonecznikowy tłoczony na zimno. Osoby, które lubią wyrazistość innych olejów zimnotłoczonych mogą jednak sięgnąć również po inne warianty tego składnika bazowego, na przykład po olej lniany. Źródłem zdrowego tłuszczu w sałatce będą też pestki, nasiona i ziarna, które obok kwasów tłuszczowych zawierają również wiele cennych dla zdrowia witamin i minerałów, a także białko czy błonnik pokarmowy. Warto dodawać je do różnych sałatek także po to, aby wzbogacić ich konsystencję o pożądany element chrupkości.
Sałatka świąteczna z pestkami dyni
Nawet osoby, które na co dzień nie jedzą zbyt wielu warzyw, powinny polubić smak tej wyjątkowej sałatki z pestkami dyni, skomponowanej na bazie brokułów, z chrupiącymi kawałkami wędzonego boczku. Oczywiście, jest to propozycja na pierwszy i drugi dzień świąt, a do jej przygotowania potrzebne będą:
- trzy brokuły (całe główki),
- 1 cebula czerwona,
- 5 (lub więcej) plastrów wędzonego boczku,
- 25 g pestek dyni,
- 75 g żurawiny suszonej,
- opcjonalnie 100 g sera żółtego,
- 150 g majonezu,
- do przyprawienia: 1 łyżka miodu, szczypta soli i czarnego pieprzu, 1 łyżka octu jabłkowego, szczypta słodkiej papryki.
Przygotowanie sałatki należy rozpocząć od ugotowania brokułów w lekko osolonej wodzie – powinny pozostać lekko chrupiące. Następnie należy podzielić je na mniejsze różyczki. Boczek można upiec w piekarniku lub smażyć na suchej patelni do momentu, kiedy stanie się chrupiący. Cebulę należy obrać i posiekać, a ser (można pominąć) pokroić w kosteczkę. Gotowe składniki wystarczy połączyć ze sobą w dużej misce. Ostatni krok to przygotowanie dressingu z majonezu, przypraw i dodatków. Po wymieszaniu warzyw i pozostałych składników sałatki z dressingiem całość należy posypać pestkami dyni.
Sałatka z jajkami i pestkami słonecznika
Chrupiąca i świeża sałatka z jajkami gotowanymi i pestkami słonecznika może zagościć na każdym wigilijnym stole. Będzie to idealna propozycja dla osób, które również w okresie świątecznym chcą zadbać o utrzymanie zdrowej diety, a tym samym o swoje dobre samopoczucie. Do przygotowania sałatki potrzebne są:
- 4 jajka ugotowane na twardo,
- ulubiony mix sałat,
- 2 rzodkiewki,
- 6 (lub więcej) pomidorków koktajlowych,
- 1 marchew,
- 4 łyżki pestek słonecznika,
- 1/4 szklanki oleju rzepakowego, słonecznikowego lub oliwy z oliwek,
- 2 łyżeczki musztardy, np. miodowej (dla delikatniejszego smaku),
- 1 łyżka soku z cytryny,
- pół łyżki miodu,
- pół łyżki octu balsamicznego.
Przygotowanie sałatki można rozpocząć od wymieszania składników na dressing w dobrze zakręconym słoiczku. Będą to olej, miód, ocet balsamiczny, sok z cytryny i musztarda. Następnie ugotowane jajka należy pokroić na ćwiartki, marchew i rzodkiew w cienkie paseczki, a pomidorki na ćwiartki lub połówki (zależnie od wielkości). Pestki słonecznika można przyprażyć na suchej patelni lub w piekarniku. Składniki sałatki warto łączyć tuż przed podaniem – pozwoli to zachować chrupkość warzyw, zwłaszcza sałaty. Pierwsza warstwa tej potrawy to mix sałat połączony z rzodkiewką i marchwią. Na nich należy ułożyć delikatnie ćwiartki jajek i posypać całość pestkami słonecznika. Na koniec sałatkę wystarczy polać gotowym dressingiem.
Świąteczny wieniec z buraczkami
Ta sałatka nie tylko doskonale smakuje, ale też pięknie prezentuje się na świątecznym stole. Przy odrobinie wysiłku przypomina bowiem zjawiskowy świąteczny wieniec, w którym sałata odgrywa rolę ostrokrzewu, a buraki wycięte na kształt gwiazdek – kwiat Gwiazdy Betlejemskiej. Sałatkę warto podać na okrągłym, białym talerzu, który będzie stonowanym tłem dla starannie przygotowanych i efektownie połączonych ze sobą składników. Do przyrządzenia tej propozycji potrzebne są:
- 1 cykoria,
- 3 mandarynki,
- 1 ugotowany/upieczony burak bez skórki,
- 1,5 łyżki octu balsamicznego,
- 1 łyżeczka musztardy miodowej,
- 1 łyżeczka miodu,
- 3 łyżki oliwy z oliwek,
- mix sałat (100 g) – najlepiej rukoli, młodej botwiny i szpinaku baby,
- sól, pieprz do smaku,
- garść ulubionych orzechów, np. włoskich,
- 100 gramów sera koziego,
- 3 łyżki pestek granatu.
Przygotowanie sałatki warto rozpocząć od starannego pokrojenia składników. Mandarynki obrane ze skórki powinny zostać pokrojone w poprzek na duże plastry. Skrajne cząstki owocu należy odłożyć na dressing (wycisnąć sok do słoiczka lub miski). Z plastrów buraka kształt gwiazdek można wyciąć za pomocą nożyka lub foremki do pieczenia ciasteczek. Cykorię należy natomiast podzielić na pojedyncze liście i ułożyć bezpośrednio na dużym talerzu, na którym serwowana będzie sałatka. W jej środku warto wygospodarować miejsce na miseczkę (np. kokilkę) z dressingiem. Na cykorię należy wyłożyć umyty i osuszony mix sałat, a na nim ułożyć naprzemiennie plastry mandarynki i buraka. Całość wystarczy posypać posiekanymi grubo orzechami, pestkami granatu i pokruszonym serem. Dressing najwygodniej będzie wymieszać energicznie w zakręconym słoiczku. Wystarczy umieścić w nim oliwę, sok z pozostałej części mandarynek, musztardę, ocet balsamiczny, miód, sól i pieprz. Sos sałatkowy należy przelać do miseczki umieszczonej w centralnej części talerza. Dressingiem można polać sałatkę tuż przed podaniem.
Świąteczne sałatki nie muszą być ciężkostrawne ani monotonne. Szukając ciekawych propozycji na bożonarodzeniowy stół, warto pamiętać także o zdrowiu i dobrym samopoczuciu, wykorzystując w potrawach pyszne i wartościowe oleje, nasiona, pestki i ziarna.